18.DAĞ HOROZU ŞENLİĞİNDE KUŞ GÖZLEMCİLER HOROZU ARAKEN İLK KEZ GÖRÜLEN BİR KUŞ CİNSİ GÖZLEDİLER
İSMET KÖSOĞLU
İKİZDERE-Nesli tükenmekte olan Dağ Horozunu koruma amacıyla İkizdere ilçesinde 18.kez Dağ Horozu Şenliği yapıldı. Dağ Horozu gören kuş severler nadir gözüken yeni bir kuş cinsini Sivrikaya Dağlarında gördü.
Doğasever ve Kuş severlerin yoğun ilgi gösterdiği Dağ Horozu Gözleme programı Sivrikaya köyü yaylasında yapıldı.2400 metre rakımdaki yaylada yapılan Dağ Horozu Gözlemesinde Kuş Gözlemcileri sabah erken saatlerde yer alarak dürbünlerle gözleme yaptı. Birkaç yıldır gözükmeyen Dağ Horozu gören Kuş Gözlemciler gördükleri manzaradan oldukça memnun kaldılar.
Şenliğe İkizdere Kaymakamı Mustafa Salih Bayram, Belediye Başkanı Hakan Karagöz, İl Kültür Turizm Müdürü Esra Alemdar, İl Tarım Müdürü Murat Genç ile büyükşehirlerden katılan birçok kuş ve doğasever katılarak Dağ Horozunu dürbünlerle seyrettiler.
Türkiye’de Dağ horozu hakkında şenlik yapan tek ilçenin İkizdere olduğunu söyleyen İkizdere Belediye Başkanı Hakan Karagöz’’ Dünyanın çok az sayıdaki bölgesinde yaşamını sürdüren Dağ Horozu Bölgemiz dağlarında üretimini ve yaşamını sürdürüyor. Dağ Horozu, Kafkasya Ekolojik Bölgesi’ndeki dağların yüksek kesimlerinde yaşayan orta boy bir kuştur. Ülkemizde Rize il sınırları yüksek kesimlerinden İkizdere bölgesinde, doğuda Gürcistan’ın batı sınırına kadar Doğu Karadeniz Dağları boyunca, uzanan dağlık alan ile Ardahan’ın kuzey kesimleri boyunca yaşadığı bilinmektedir.
İlçemizde Bugün 18. kez Dağ Horozu şenliğimiz yapıldı. Yoğun bir katılım olduğunu gördük. İlçemizin bu konuda doğayı koruyan, temiz tutan bir örnek ilçe olma yolunda çalışma gösteriyoruz Kuş gözlemciliği turizmini bölgemize çekmek için başlatılan ‘Dağ Horozu’ Şenliğini bu yıl daha geniş kapsamlı bir konsepte yapıyoruz. Şenliğimizi Belediyemiz ve Kaymakamlığımızla beraber Türkiye’nin en bilgin kuş gözlemcilerinden Birol Hatinoğlu yol gösterici oluyor’’ dedi.
İkizdere Kaymakamı Mustafa Salih Bayram’’ ilçemiz turizmine katkıda bulunmak amacıyla Dağ Horozu adına 18.kez bugün Şenlik yapılarak bir Kuş türüne sahip çıkılıyor. Doğaseverleri buralarda araştırma inceleme yapmaya çağırıyoruz. Daha rahat Gözleme yapabilmek için önümüzdeki yıllarda burada uygun görülen bir alanda kuş gözleme yeri yapmayı düşünüyoruz. Neslini korumak amacıyla önem verilen Dağ Horozu bölgede yaşayan özel bir kuş türüdür. Yaşatılmasını ve tanıtılmasını istiyoruz’’ dedi.
Yeni bir Kuş türü
İkizdere Kaymakamlığı ve İkizdere Belediyesinin katkılarıyla 2400 metre rakımdaki Sivrikaya köyü büyük yaylasında yapılacak şenlik sabah gün doğuşu ile dürbünlerle Dağ Horozunu gözlemeyle başlayan programda Rehber Birol Hatinoğlu Dağ Horozu gözlerken çok farklı bir kuş gördüklerini söyledi. Kuş Gözlemcisi Birol Hatinoğlu’’ Çekirge kamışçını Common Grasshopper Warbler / Locustella naevia Türün Türkiye de ilk üreme kaydı ve fotoğrafları bugün Sivrikayada gördük ve görüntüledim. Burada çok ender görülen bir kuş türüdür. İkizdere’de ilk kez keşfedilen ve fotoğraflanan yeni kuş türünü kendi sayfamda yayınladım’ dedi.
Dağ Horozu Doğu Karadeniz’de yaşıyor
Kafkasya Bölgesi’nde yaşayan bu Dağ Horozu endemik olmakla beraber Gürcistan, İran, Rusya, Ermenistan ve Türkiye’de yaşıyor.
Ülkemizdeki 1500 ila 3300 metre yükseklikteki ağaç yetişme sınırı üzerinde yazın da yeşil kalabilen çayırlar (alpin) arasında yayılış gösteren Dağ Horozu, orman olarak genellikle huş ormanlarını, orman örtüsünün azalarak çalı formlu yapıya dönüştüğü alanlar (subalpin) ve yüksek çayırlık (alpin) bölgelerde ise ormangüllerinden oluşan ortamları yaşam alanı olarak tercih eder. Araştırmalara göre, ülkemizdeki mevcut Dağ Horozu popülasyonunun 1000- 1500 birey arasında olduğu tahmin ediliyor.
Ortalama yaşam süresi 9 yıl olan Dağ Horozunun erkek ve dişi bireyleri renk, boyut, şekil ve davranış gibi çeşitli özellikler bakımından farklılık gösterir. Erkeğinin, uzun, aşağı doğru kıvrık ve çatallı kuyruğu vardır. Siyah olan tüyleri yakından bakıldığında mavi-yeşil renk veren yanardönerli bir görüntüye sahiptir. Omzunda beyaz bir leke, gözlerinin üzerinde belirgin şekilde iki yanda kırmızı ibikleri mevcuttur. Kanat altı tüyleri beyazdır.
Dişi Dağ Horozları ise erkekten küçüktür, üst tarafı siyah çizgili, alt tarafı grimsi kahverengi renktedir. Dişinin kuyruğu erkeğinkinden kısa ve köşeli uçludur. Dişiler cinsel ergenliğe birinci yılın sonunda erişirken, erkekler cinsel erişkinliğe ikinci yılın sonunda erişirler. Türün üreme mevsimi nisan ortasından haziran sonuna kadar sürer. Yılda bir kez ve bir seferde 8-12 adet yumurta yaparlar. Dişiler tek başlarına kuluçkaya yatarlar, genellikle yuvalarını yoğun bitki örtüsü altına yaparlar. Kuluçka süresi yaklaşık 20–25 gündür. Kuluçka dönemi ile yırtıcıların saldırıları sonucu yavru kayıpları ilk bir ayda yarı yarıya olur.
