KURU FASULYEDE FİYAT MAKAS NEDEN BU KADAR AÇIK

Bilemiyorum başka hiçbir üründe böylesi bir fiyat makası var midir?
Kuru fasulyeden bahsedeceğim.
Pilavla beraber harika ikili olan milli yemeğimizin kuru fasulyesi.
Yeni başladıkları projeye hayırlı olsun dileğinde bulunmak ve bilgi almak için akşamüzeri müteahhit arkadaşlarımızdan Burhan Makiroğlu’nun şantiyesindeydik.
TIR şoförleri gibi şantiye çavuşları da harika yemek yapar. Salaş ortamdaki keyifli yemekten sonra konu geçen hafta Rize’de yapılan gastronomi günlerine, dolayısıyla kuru fasulyeye geldi. Gastro Rize’de coğrafi tescilli İspir Kuru fasulyesi üzerine tedarik edildiği lokasyonlar açısından çok spekülasyonlar yapılmış, yerel medyada gündem olmuştu.
Çayelili Hüsrev Lokantalarının kurucusu Fahri Hüsrev tesadüfen keşfettiği İspir’in kuru fasulyesini kendine has usulle pişirince yemek çok beğenildi, popüler oldu. Hüsrev’in ardından Rize’de ve Türkiye’nin her tarafında İspir fasulyesinden Çayeli usulü kuru fasulye yapılmaya başlandı. Mahsulün pazarı büyüdükçe büyüdü.
Erzurum’a bağlı, ancak Rize’ye hem mesafe hem de sosyal açıdan daha yakın olan İspir İlçesinde oluşan pazara yetecek kadar fasulye üretmek mümkün olmadığından zamanla yakın coğrafyadaki il ve ilçelerde de benzer cins kuru fasulye yetiştirilmeye başlandı. Hangi yörenin mahsulü olursa olsun bu cins kuru fasulyenin jenerik adı, İspir fasulyesi oldu. İspirli hemşerilerimizde ilçelerinin ekonomilerine katkısı olmayan örneğin Erzincan’dan tedarik edilmiş kuru fasulyenin İspir Kuru Fasulyesi olarak adlandırılmasından rahatsızlıklarını Rize’deki gastronomi günlerinde sıkça dile getirdiler.
Döneyim dostumuzun şantiyesinde ki muhabbete…
Kuru Fasulye muhabbette baş köşeye oturduğunda müteahhit arkadaşımız haftaya kuru fasulye gününe davet etmişti. Kilosu 330 liradan Kelkit’ten getirtiyor. İspirli dostlarımız “bizde engebeli arazide bir nevi yabani fasulye tarzında yüksek işçilikle hasat edilir, diğerlerinden farklıdır” dedikleri fasulyelerini bulmanın zor olduğunu biliyordum, fiyatının da 400 lira civarında olduğu konuşuldu masada.
Mesafeler yakın olsa da çevre koşullarına bağlı olarak biraz farklılıkları olabilir ama neticede orijinleri “şeker fasulyesi”.
Özünde hepsi kuru fasulye iken raf fiyatlarında acayip bir makasın olması daha dikkat çekici. Eve geldiğimde 3 hafta kadar önce sokağımdaki markette çektiğim bakliyat raf fotoğrafları aklıma geldi. Arşivden buldum paylaşacağım; aynı fotoğraf kadrajında 5 farklı kuru fasulye ürünü var. Birinin fiyat etiketini okuyamadım, diğer dördünün (küsürleri attım) fiyatları; 80 TL, Dermason 95 TL, Dermason 90 TL ve Şeker Kuru Fasulye 300 TL.
Menbağında İspir Şeker Kuru Fasulyenin 400 TL civarında olduğunu da dikkate aldığımızda fark tam 5 kat!
Protein deposu kuru fasulyenin et fiyatına denk gelmesi bir yana kuru fasulye çeşitleri arasında bu kadar fark olmasını nasıl izah etmeli acaba!
Recep Ali Aksoylu/ 27.10.2024